PATRON KOŚCIOŁA
Jerzy dosiadający konia i poskramiający smoka to jedno z najbardziej znanych chrześcijańskich ujęć ikonograficznych tego świętego. Chyba żaden inny święty nie skupia wokół siebie tylu legend ile ten męczennik.
Święty Jerzy urodził się w III wieku, w Kapadocji (dziś jest to prowincja Turcji). Jednakże brak jest pewnych danych na temat życia i działalności Jerzego. Natomiast liczba legend jest tak olbrzymia, że uważa się jego za postać mitologiczną. W średniowiecznym dziele „Legena Aureta” (Złota legenda) Jakuba de Voragine święty Jerzy przedstawiany jest jako chrześcijanin, członek szanowanej rodziny kapadockiej, który najpierw był żołnierzem, a potem trybunem w wojsku rzymskim. Według tego podania Kapadocję straszył wówczas smok, któremu codziennie trzeba było przeznaczyć na pożarcie dwie owce. Gdy ich zabrakło, smok zaczął pożerać ludzi. Wówczas to rycerz o imieniu Jerzy zaatakował smoka włócznią, poważnie zranił i przywlókł przed oblicze króla i ludu. Obiecał zabić zwierzę, jeśli wszyscy przyjmą chrzest. Lud i król zgodzili się. Trzeba pamiętać, że jest to opis literacki średniowiecznego artysty.
Według innych opisów wynika, że Święty Jerzy włócznią zabił wielkiego jaszczura. Trudno dziś dociec czy był to olbrzymi legwan, czy może po prostu krokodyl, który atakował ludzi.
W 305 roku prześladowcy chrześcijan pojmali Jerzego a następnie poddali go torturom – był przywiązany do koła i wrzucony w rozpalone wapno. Wkrótce potem został stracony przez swoich wrogów przed bramami miasta Lida – Diaspolis.
Kult dotyczący św. Jerzego zrodził się na wschodzie oraz w Egipcie i Etiopii. Istnieją pisemne świadectwa potwierdzające istnienie tego kultu w miejscu stracenia, w Lidzie – Diaspolis. Najsilniej kult św. Jerzego rozwijał się na Cyprze, w Kapadocji i w Gruzji skąd dotarł później do Rosji i na Bałkany.
We wielu miejscach wierni czcili jego domniemane relikwie. W Niemczech kult Jerzego osiągnął moment kulminacyjny w IX wieku, kiedy biskup Moguncji – Hatto w 896 roku, przywiózł do Reichenau nad jez. Bodeńskim, relikwię w postaci głowy Jerzego. Na zachodzie Europy (w Moguncji, Paryżu i Neapolu) kościoły pod wezwaniem św. Jerzego, znane są już w VI wieku.
W okresie wypraw krzyżowych do ziemi świętej kult św. Jerzego szczególnie propagowany był przez wojska krzyżowców, którzy uważali go za symbol i wzór rycerskości. Krzyżowcy do tego stopnia wierzyli w swojego patrona, iż według zachowanych przekazów „widzieli” go w swoich szeregach (chociaż św. Jerzy zginął ponad 700 lat wcześniej). Wedle świadectw uczestników bitwy pod zamkiem Montgisard, św. Jerzy rzekomo miał walczyć ramię w ramię z rycerzami Baldwinem i Balianem z Trewiru oraz Rajmundem, Hugonem i Wilhelmem z Galilei.
Prawdopodobnie opowieści te miały za zadanie dodawania krzyżowcom ducha walki w starciach z niewiernymi.
Od czasu synodu w Oksfordzie w 1222 roku św. Jerzy jest patronem Anglii a jego święto należy do najbardziej uroczystych w tym kraju. Miasto Genua i diecezja Limburg czczą go jako swego patrona i opiekuna. Świętemu Jerzemu zawdzięcza swoja nazwę Gruzja (Georgia) a Dardanele nosiły kiedyś nazwę cieśniny św. Jerzego. W samej tylko Anglii poświęcono temu męczennikowi ponad 160 kościołów.
Święty Jerzy jest patronem zakonów rycerskich, żołnierzy, harcerzy, górników, kowali, bednarzy, artystów, wędrowców i więźniów.